Po co nam prawo i na czym polega spór o naukowość prawoznawstwa?

Po co nam prawo i na czym polega spór o naukowość prawoznawstwa?

Napisane przez: Oczkowicz Maria ()
Liczba odpowiedzi: 0

  Funkcjonowanie społeczeństwa ściśle łączy się z istnieniem prawa, prawo musi istnieć aby zapewnić bezpieczeństwo, sprawiedliwość czy też stabilizację. Zespół norm ustanowionych przez wyższe organy władzy, których realizacja gwarantowana jest przymusem państwowym, tak możemy zdefiniować prawo, z którym mamy do czynienia na dzień dzisiejszy. Postępowanie narzucone odgórnie zapewnia ład przez, który społeczeństwo może się rozwijać, dzięki ochronie nienaruszalnych praw człowieka nie musimy bać się o swój byt, czy też mamy pewność iż naszego prześladowcę lub osobę, która dopuściła się oszustwa czeka należyta kara. Świadomość sprawiedliwości społecznej zniechęca do popełniania przestępstw, a każdy z nas dobrze wie, że najlepiej żyje się w miejscu o niskiej działalności przestępczej. System  polegający na prostym wzorze zbrodnia równa się kara, gwarantuje stabilność władzy, ponieważ gdy państwo, a szczegółowo mówiąc wymiar sprawiedliwości zawodzi, ludzie nie odczuwają przymusu postępowania według wyznaczonych norm prawnych, co prowadzi do zaburzenia funkcjonowania społeczeństwa. Jednakże prawo nie tylko sankcjonuje, lecz również zapewnia nam spokojny byt na terenie naszego państwa jak i na świecie, odwołując się do Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka art.2"Każdy człowiek posiada wszystkie prawa i wolności zawarte w niniejszej Deklaracji bez względu na jakiekolwiek różnice rasy, koloru, płci, języka, wyznania, poglądów politycznych i innych, narodowości, pochodzenia społecznego, majątku, urodzenia lub jakiegokolwiek innego stanu." Zapewnienie wszystkim ludziom podstawowych praw do poszanowania ich godności oraz co najważniejsze życia, chroni społeczeństwo i zapewnia poczucie stabilizacji. 

  Od XIX wieku toczy się spór o naukowość prawoznawstwa, naukowcy przyjęli dwa diametralnie różniące się od siebie stanowiska: antynaturalistyczne oraz naturalistyczne. W tekście dr. Artura Kotowskiego pt. "Prawoznawstwo i prawopowiedztwo" autor jak i sami prawnicy zauważają ,że pojawia się trudność w zdefiniowaniu "metody badawczej". Głównym przedmiotem sporu jest czy prawo można postrzegać jedynie jako naukę bazowaną na podejściu empirycznym, czy to jednak podejście humanistyczne jest kluczem do interpretacji prawa?

Naturaliści jednoznacznie zaznaczają iż kluczem do zgłębiania teorii prawa jest metoda badawcza nauk przyrodniczych. Wychodzimy z założenia, że rzeczywistość istnieje, odzwierciedlamy ją poprzez poznanie(empiryzm),czyli obserwację(zmysły). Nie stawiamy subiektywnych ocen, ponieważ w podejściu naturalistycznym nie mają one wpływu na pojmowanie problemu.  Odwołując się do poglądów jednego z głównych przedstawicieli nurtu naturalistycznego A.Comte, głosił on iż naturalizm to pogląd, w myśl którego nie ma zasadniczej, istotnej różnicy pomiędzy przedmiotem badania nauk przyrodniczych a przedmiotem „fizyki społecznej”(określanej później jako socjologia). Według przedstawicieli nurtu podejście humanistyczne nie prowadzi do pożądanych efektów, swoje zdanie determinują niedojrzałością metody badawczej. Prawo jako nauka ma tłumaczyć, prognozować i przewidywać. 

Natomiast antynaturalistyczne podejście charakteryzuje się uspołecznieniem pojmowania prawa. Negują pojęcie iż obserwacja dostarcza wystarczającej wiedzy na temat kultury. Zwolennicy owego nurtu skupiają się na zgłębianiu aksjologii, badają jej elementy. Ich podejście bazuje na podejściu ontologicznym, według antynaturalistów powinniśmy odejść od metod badawczych nauk przyrodniczych, które zostały przejęte przez nauki humanistyczne oraz społeczne.

  Podsumowując, prawo jest nieodłącznym elementem dla ludzkiej egzystencji, a wokół postrzegania prawoznawstwa jako nauki powstały nurty o odmiennych poglądach, z którymi możemy sympatyzować.