Po co nam prawo i na czym polega spór o naukowość prawoznawstwa?

Po co nam prawo i na czym polega spór o naukowość prawoznawstwa?

par Szczerba Martyna,
Nombre de réponses : 1

Rozważając na temat prawa oraz prawoznawstwa warto na początku wyjaśnić omawiane zagadnienie i odpowiedzieć na podstawowe pytanie – czym tak naprawdę jest prawo? Nie ma jednoznacznej definicji i można ten termin rozpatrywać na wielu płaszczyznach, ponieważ prawo jest niczym ‘żywy organizm’ – ciągle się przekształca i tworzy nowe gałęzie znaczeniowe. Kolejnym aspektem utrudniającym zastosowanie przejrzystego opisu tego zjawiska jest rozbieżność niektórych koncepcji prawa oraz różnice światopoglądowe czy moralne. Posługując się jednak najprostszą definicją, prawem nazywamy system norm prawnych, czyli inaczej reguł postępowania, funkcjonujących na określonym obszarze np. państwa lub wśród jakiejś grupy społecznej.

 

Znając już podstawowe znaczenie prawa możemy zadać sobie kolejne pytanie, po co tak właściwie jest nam owe prawo potrzebne? System prawny zapobiega powstawania chaosu w organizmie społecznym, to znaczy uporządkowuje zasady jego funkcjonowania, można powiedzieć ze jest jego nieodłącznym elementem. Prawo jest obecne w ludzkim życiu praktycznie od powstania pierwszych osad, już wtedy można było zauważyć początki ustroju prawnego, który w kolejnych wiekach coraz bardziej się rozbudowywał. W Dzisiejszych czasach prawo gwarantuje przede wszystkim sprawiedliwość i równość wobec wszystkich. Prawo nie przewiduje podziału na „lepszych i gorszych” ze względu na np. płeć, poglądy, religijność czy kolor skóry, wszyscy odpowiadają przed systemem prawnym tak samo. Dzięki temu każdy obywatel ma poczucie bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Tak wiec, bez prawa zapanowałaby całkowita anarchia, ponieważ to właśnie dzięki niemu zachowany jest spokój społeczny, to znaczy zakazy, a także nakazy zawarte w prawie ograniczają lub przyzwalają obywatelom na pewne zachowania, bez nich każdy robiłby to co w jego uznaniu jest słuszne.

 

Odnosząc się do drugiej części omawianego tematu, spór o naukowość prawoznawstwa jest moim zdaniem bardzo trudny do  rozstrzygnięcia. Przede wszystkim odwołam się do zdania dr Artura Kotowskiego na temat metody badawczej oraz standardu metodologicznego, które są charakterystyczne np. dla nauk przyrodniczych – „Prawoznawstwo z trudem spełnia te kryteria, chociaż w naszej kulturze posiada ono wielowiekową tradycję uznania za naukę i to podstawową.”  Posiadanie niejednolitych cech, nie oznacza jednak, że nie jest nauką, poza tym warto zaznaczyć, że podobny problem jest obecny wśród wielu nauk humanistycznych. Skupiając się na prawoznawstwie, możemy wyodrębnić dwa stanowiska metodologiczne – naturaliści i antynaturaliści. Naturaliści w swoich badaniach uwzględniają metody empiryczne, a antynaturaliści uwzględniają elementy aksjologiczne, uzupełniając je o czynniki kulturowe. Takie odmienności wywołały spór, który ciągnie się od wielu lat.

 

Podsumowując, prawo jest niczym spoiwo dla każdego społeczeństwa i państwa, co podkreślał także dr Kotowski. Odwołując się do naukowości prawoznawstwa, spór jest ciężki do rozstrzygnięcia, a najlepszym wyjściem z sytuacji jest czerpanie informacji zarówno z środowiska naturalistów, jak i antynaturalistów. Gdybym miała jednak wygłosić swoje zdanie, to, że prawoznawstwo nie posiada ‘cech” charakterystycznych dla nauk, nie oznacza, że nią nie jest. Jednak prawo to pojęcie wieloznaczeniowe, dlatego tak naprawdę nie ma jednoznacznej odpowiedzi.


En réponse à Szczerba Martyna

Odp: Po co nam prawo i na czym polega spór o naukowość prawoznawstwa?

par Ozga Maciej,
Zgadzam się całkowicie z twoją opinią co do tego, po co nam prawo. To jak ważna jest równość i sprawiedliwość prawa wobec każdego możemy zauważyć na przykładzie problemu niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych. Muszę się również zgodzić z tym, że pomimo tego iż prawoznawstwo nie posiada konkretnej metody badawczej, to nie oznacza to że nie jest nauką. Prawo jest przecież tworzone przez człowieka, dlatego badanie nie będzie tak jednoznaczne jak w przypadku np. fizyki.