Po co nam prawo i na czym polega spór o naukowość prawoznawstwa ?
Prawo jest to system norm, które zostało stworzone w celu poprawnego funkcjonowania jednostki i grupy względem danego prawa. Od zarania dziejów ludzie posługiwali się prawem mniej lub bardziej rozwiniętym, które w jakiś konkretny sposób determinowało podejście do ich życia. To zjawisko kształtuje i zmienia się od tysięcy lat dostosowując się do danej mu społeczności i jej potrzeb. Z prawem jesteśmy związani od urodzenia i będzie nam towarzyszyło do końca naszych dni dlatego lepiej być obytym w tej dziedzinie. Zatem rodzi się fundamentalne pytanie, czy prawo jest nam potrzebne? W moim przekonaniu jest niezbędne. Gdyby normy prawne nie istniały to zapanowałoby bezprawie, a skutkiem tego byłyby chaos. System prawny ma usprawniać życie codzienne i ma pomagać obywatelom. Rzymski filozof i prawnik Cyceron wygłosił kiedyś, że ,,Dobro ludu najwyższym prawem’’ zatem ma służyć społeczności. Prawo musi być rzetelne, konkretne a przede wszystkim sprawiedliwe.
Reasumując prawo jest niezbędnym czynnikiem, który wpływa na nasze funkcjonowanie w społeczeństwie. Za nasze wykroczenia jesteśmy rozliczani przed prawem. Określa co nam przysługuje, a co zabrania. Jest fundamentem dobrze rozwijającego się państwa. Możemy polemizować z pewnymi normami prawnymi ale mamy je respektować a co za tym idzie mamy ich przestrzegać, gdyż bez prawa rządy przejęłaby anarchia.
Gdy już oszacowaliśmy zarys kompetencji prawa możemy zastanowić się czy jest ono dziedziną nauki. Według definicji słownika PWN prawoznawstwo,, to ogół nauk o państwie i prawie oraz poglądach na państwo i prawo’’, zatem pomaga nam w wyjaśnieniu funkcjonowaniu prawa. Mimo, że prawo jest wykładanie na uczelniach od setek lat to do dnia dzisiejszego jest wiele kontrowersyjnych głosów odnośnie naukowości prawoznawstwa. W tym sporze ludzie podzielili się na dwie grupy: naturalistów oraz antynaturalistów. Spór między tymi stronami polega na odrębnych metodach badania prawoznawstwa. Ich konflikt ma początek jeszcze w XIX wieku, kiedy to naturaliści próbowali zunifikować całą naukę na bazie empiryzmu. Wielki rozwój technologiczny w tamtym okresie spowodował to, że prym wiodły nauki przyrodnicze, które przyćmiły dokonania nauk humanistycznych. Naprzeciw wyszli antynaturaliści, którzy twierdzą iż kultura w której skład wchodzi także prawo, nie może być oparta wyłącznie tylko na obserwacji, ponieważ taka metoda dostarcza jedynie powierzchniowe i niepełne informacje o tej dziedzinie . Uważają, że nauki humanistyczne w sposób zasadniczy różnią się od nauk przyrodniczych i w związku z tym nie powinny naśladować ich metod. Antynaturalizm bierze pod uwagę w swoich badaniach także elementy aksjologiczne.
Podsumowując, temat tego sporu jest wieloelementowy, jednakże z czystym sumieniem mogę stwierdzić, że prawoznawstwo zalicza się do nauk, ponieważ jest bardzo rozbudowaną dziedziną, która pomaga nam zrozumieć w jaki sposób funkcjonuje państwo i prawo.
Filip Słowakiewicz