Prawoznawstwo (studia stacjonarne i niestacjonarne) 2021/2022

 Aby odpowiedzieć na pytanie, po co nam prawo, należałoby najpierw zastanowić się czym tak naprawdę, jest prawo i jakie ma ona znaczenie dla społeczeństwa. Według definicji prawo to uporządkowany zespół norm postępowania sankcjonowanych przez państwo. Prawo pojmowane w taki sposób tworzy system prawny, który na różne sposoby porządkuje na przykład zachowania ludzi, czy stosunki między państwami. Prawo jest wyrazem konieczności uporządkowania życia społecznego i poddania go pewnym regułą by umożliwiło istnienie i prawidłowe funkcjonowanie społeczności państwowej. Już od momentu, kiedy zaczęły powstawać pierwsze plemiona i osady, zaczęły tworzyć się reguły, które mówiły o tym, co wolno, a czego nie. Działo się tak, ponieważ każdy człowiek potrzebuje poczucia bezpieczeństwa i dąży do tego, by je sobie zagwarantować.

A więc po co nam prawo? Prawo daje nam gwarancję równości i sprawiedliwości społecznej, nie zważając na wykształcenie, pochodzenie, płeć, kolor skóry, zamożność, czy poglądy polityczne albo religijne. Każdy z nas ma prawo między innymi do życia, godności, wolności, swobody sumienia i każdy może mieć pewność, że wszystkie takie dobra są chronione od momentu naszego przyjścia na świat, aż do momentu naszej śmierci. To, co gwarantuje nam prawo, jest niesamowicie istotne, ponieważ może w obecnych czasach jest to dla nas czymś naturalnym i niczym niezwykłym, ale jeszcze nie tak dawno ludzie tego nie mieli. Spójrzmy na przykład na niewolnictwo w USA, apartheid w RPA czy chociażby ograniczone prawa kobiet. Zadaniem prawa jest dbanie o nas i niedopuszczenie by takie wydarzenia ponownie miały miejsce. Prawo chroni nas przed chaosem i anarchią, która z pewnością zapanowałaby w społeczeństwie, gdyby nie zakazy, nakazy, prawa oraz obowiązki zawarte w systemie prawnym.

Przejdę do pytania na temat sporu o naukowość prawoznawstwa. Autor artykułu ,,Prawoznawstwo i prawowiedztwo‘’ dr. Artur Kotowski twierdzi, że podstawowymi kryteriami uznania, że jakaś dyscyplina wiedzy jest nauką to określenie przedmiotu badań oraz unikatową dla tego obszaru metodę badawczą, i chociaż prawoznawstwo w naszej kulturze ma wielowiekową tradycję uznania za naukę, to tak naprawdę z trudem spełnia te kryteria. Dr. Artur Kotowski uważa, że nawet jeśli obszar badawczy jest w przypadku nauk prawnych niekwestionowany, to problem pojawia się przy zdefiniowaniu metody badawczej. I to właśnie o ten element rozgrywa się spór o naukowość prawoznawstwa, w którym wyodrębniły się dwa stronnictwa: naturalistów i antynaturalistów.

Naturaliści postulują jedność świata kultury i nauki. Według nich najodpowiedniejszą metodą stosowaną w prawoznawstwie powinna być metoda empiryczna wprowadzona na gruncie przyrodoznawstwa. Antynaturaliści natomiast całkowicie wykluczają możliwość używania metod empirycznych i podtrzymują dualistyczny charakter prawoznawstwa. Osobiście uważam, że spór ten jest niezwykle trudny do rozwiązania i z żadnego z tych stanowisk nie można by w pełni skorzystać. W moim odczuciu należy czerpać z założeń zarówno jednych, jak i drugich, by zachować złoty środek.